Thuis, tijdens een wandeling of op vakantie, een ongeluk zit in een klein hoekje. Denk hierbij aan een zonnesteek, wonden of juist onderkoeling. In deze EHBO serie proberen we meer te vertellen over de achtergrond en pluizen we uit wat de beste (spoed)behandeling is die je zelf kan uitvoeren in deze gevallen. In deze blog gaan we dieper in op onderkoeling en koud weer, wanneer is het te koud voor je hond en wat kun je het beste voor je trouwe viervoeter doen?
Achtergrondinformatie
De normale lichaamstemperatuur van je hond ligt tussen de 38,0o en 39,0o Celsius. Voor puppy’s mag dit zelfs 39,5 oC zijn. Waar precies, dat verschilt voor iedere hond. Sommige honden zitten standaard, zonder ziek te zijn, rond de 38,0 oC, andere honden zitten altijd rond de 39,0 oC. Als je de normaaltemperatuur van je hond wil weten kun je je hond het beste een aantal dagen achter elkaar temperaturen. Dit kun je gewoon doen met een rectale thermometer die ook geschikt is voor mensen. Mocht je hond dan een keer ziek zijn en je neemt zijn temperatuur op dan weet je meteen of de temperatuur verhoogd of verlaagd is.
Winterse gevaren
Iedere hond reageert anders op het koude weer, sommige honden kunnen beter tegen de kou dan andere. Oudere honden en kleinere hondenrassen hebben het vaak sneller koud dan grote hondenrassen. Uiteraard kunnen ook grotere hondenrassen het te koud krijgen en onderkoeld raken. Toch is onderkoeling niet het enige gevaar dat op de loer ligt met deze lage temperaturen, ook de hondenpootjes krijgen het zwaar te verduren. Niet zozeer door de lage temperatuur, maar wel door het strooizout en de sneeuw.
Onderkoeling
Wanneer is het te koud voor je hond? Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden moeten we goed kijken naar onze hond. Voor kleinere honden kan het al koud zijn wanneer het buiten tussen de 8-10 graden is, terwijl grote honden het nog prima vinden als het buiten 4 graden is. Honden met een dikke vacht of noordelijke hondenrassen zullen het nog wat minder snel koud hebben en kunnen ook prima met temperaturen rond het vriespunt uit de voeten. Risicofactoren voor onderkoeling zijn een korte, dunne vacht of een kale buik. Hierdoor zal de hond namelijk sneller afkoelen dan een hond met een dikke, isolerende ondervacht. Ook leeftijd is een risicofactor, zowel jonge als oudere honden lopen een groter risico op onderkoeling omdat ze hun temperatuur minder goed kunnen reguleren, hetzelfde geldt ook voor (chronisch) zieke honden. Houd er rekening mee dat heftige wind en/of een natte vacht (bijvoorbeeld door gesmolten sneeuw) sneller kunnen leiden tot onderkoeling. Let ook goed op je (jonge) hond als deze wel flink wil rennen en spelen, door de adrenaline voelen ze vaak onderkoeling pas heel laat.
De eerste tekenen dat je hond het koud heeft zijn vaak trillen, minder spelen met andere honden en zich een beetje afzonderen. Merk je deze verschijnselen op? Breng je hond dan zo snel mogelijk naar binnen en zorg voor een warm en droog plekje. Heeft je hond ook koude poten en oren, een zwakkere pols en een zwakkere ademhaling, of meet je rectaal een temperatuur lager dan 37,5 oC neem dan zo snel mogelijk contact op met je dierenarts en geef je hond iets te eten (met suiker) en een beetje lauwwarm water.
Je kunt onderkoeling voorkomen door je hond goed in de gaten te houden wanneer je buiten bent en in plaats van een lange wandeling, meerdere keren per dag een korte wandeling te maken waarbij jij en je hond stevig doorlopen. Probeer ook ijsklontjes in de vacht en aan de poten van je hond zo snel mogelijk na de wandeling te verwijderen.
Pijnlijke pootjes
In tegenstelling tot mensen, krijgen honden nauwelijks koude poten van lage temperaturen. Dat komt doordat de aan- en afvoerende bloedvaten in de poot heel dicht langs elkaar lopen. Het bloed dat van de poten naar het hart stroomt wordt dus al opgewarmd door het bloed dat wordt aangevoerd vanaf het hart. Koude poten bij een hond betekenen over het algemeen dus ook een lagere lichaamstemperatuur. Wel krijgen de pootjes veel te verduren en is het belangrijk dat je ze goed verzorgt met deze sneeuwval. De sneeuw vormt al vrij snel ijsklontjes tussen de teentjes en aan de poten en buik, die niet alleen pijnlijk kunnen zijn maar er ook voor kunnen zorgen dat de poten en buik sneller afkoelen.
Strooizout is een heel ander probleem voor de hondenpootjes en de hond zelf. Het zout kan de voetzooltjes uitdrogen waardoor er scheurtjes kunnen ontstaan. Zout in een open wondje is natuurlijk extreem pijnlijk, dus je doet er goed aan om na een wandeling de poten van je hond goed af te drogen en met een beetje lauwwarm water af te doen om het strooizout te verwijderen. Daarmee beperk je ook de hoeveelheid zout die je hond van zijn poten kan oplikken. Wanneer je hond namelijk te veel van het strooizout binnenkrijgt kan hij een zoutvergiftiging oplopen. De verschijnselen van een zoutintoxicatie ontstaan vaak pas 48-72 uur na inname van een overmaat zout. Het gevaar zit hem in de verstoring van de vochtbalans van het lichaam. Het zout is dan opgenomen in het bloed vanuit de darmen en trekt vocht aan vanuit de weefsels. De organen kunnen dan minder goed functioneren, terwijl de bloedvaten juist overvuld raken. Die overvulling kan leiden tot vocht achter de longen, terwijl het onttrekken van vocht juist kan leiden tot neurologische verschijnselen zoals rusteloosheid, maar ook sufheid en spiertrekkingen. Meestal gaan honden met een zoutintoxicatie juist veel drinken en veel plassen en krijgen ze een versnelde ademhaling en hartslag. Vanaf ongeveer 3 gram zout per kilogram lichaamsgewicht kun je problemen verwachten, je zult dus sneller problemen zien door opgelikt zout bij kleinere honden dan bij grotere honden.
Pijnlijke pootjes kun je voorkomen door de pootjes van je hond voor de wandeling in te smeren met vaseline (zorg wel dat deze vrij is van toevoegingen!) of in te sprayen met een speciale spray en na de wandeling goed te verzorgen door ze af te spoelen met lauwwarm water en in te smeren met een verzorgende zalf/wax, zoals bijvoorbeeld Vetramil Paw Wax. Om klontjes ijs tussen de teentjes tegen te gaan kun je de lange haren tussen de teentjes wegknippen zodat ze daar niet aan blijven plakken. Heeft je hond wel klontjes tussen de teentjes, probeer ze dan niet los te trekken maar druk ze kapot en pluk de losse sneeuw tussen de teentjes uit.